Numinosum (Numinozja)
Në psikologjinë jungiane, numinozja i referohet një përvoje të thellë të së shenjtës, që lidhet me një realitet përtej Egos. Numinozja ka fuqinë për të pushtuar, përvetësuar dhe transformuar vetëdijen.
Për Jungun, numinozja nuk është një koncept, por një ngjarje psikike. Si ngjarje, mbart një ngarkesë të fuqishme psikike, që mund të shërojë ose të pushtojë individin, në varësi të nivelit të integrimit të tij/saj. Jungu e përshkruante si “një përvojë e së shenjtës,” qoftë e ndritshme apo e errët, ndërsa besonte se ajo gjendet në themel të fesë, mitit dhe transformimit të thellë psikologjik.
Etimologjia
Numinosum është një term latin, i përdorur fillimisht nga teologu Rudolf Otto në librin e tij të vitit 1917, Das Heilige (Ideja e së shenjtës), ndërsa i përvetësuar më vonë nga Jungu.
Derivon nga numen, që do të thotë “vullnet hyjnor”, “prani hyjnore”, ose “miratimi (i heshtur) i Zotit”.
Otto e përshkroi numinozen si “mysterium tremendum et fascinans”:
një mister që njëkohësisht tremb dhe tërheq
diçka krejtësisht tjetër, përtej të kuptuarit racional
Karakteri psikologjik
Numinozja nuk krijohet nga Egoja; ajo e pushton atë. Është:
autonome: shfaqet në mënyrë spontane, pa qëllim të vetëdijshëm
emocionalisht e ngarkuar: me ndjenja të fuqishme (tronditje, frikë, adhurim, ekstazë)
transformuese: mund të riorganizojë të gjithë strukturën e personalitetit
simbolike: shfaqet shpesh nëpërmjet imazheve, ëndrrave, vegimeve apo ngjarjeve sinkronike
Për Jungun, thelbi i fesë nuk është doktrina, por përvoja; veçanërisht përvoja numinoze. Religjioziteti i vërtetë lind kur individi përballet me të shenjtën brenda vetes, përmes simboleve, ritualeve dhe punës së brendshme.
Ai i shihte mitet, ëndrrat dhe simbolet si enë të numinozes; forma përmes të cilave psika e mbron veten nga kontakti i drejtpërdrejtë, duke e përthithur megjithatë fuqinë transformuese.
Përvoja fetare e mirëfilltë, pra, nuk është besimi në një sistem, por takimi me misterin e gjallë, i shprehur në gjuhën e shpirtit.
Rëndësia terapeutike
Jungu besonte se vetëm një përvojë numinoze mund ta shërojë vërtet neurozën, sepse e riorienton shpirtin në nivelin më të thellë.
“Afërsia me numinozen,” shkroi Jungu, “është terapia e vërtetë… Sapo prek të shenjtën, je i liruar nga mallkimi i patologjisë.” (Jung 1973, 1: 377)
Numinozja është shpërthimi i imazhit hyjnor nga brenda, që del në sipërfaqe të jetës së zakonshme dhe zgjon shpirtin drejt misterit, andaj përfaqëson shtresën më të thellë të përvojës së brendshme.